چه کسانی می توانند در کنکور سراسری شرکت کنند

کنکور سراسری، دروازه ای برای ورود به دانشگاه و آغاز فصلی تازه در زندگی بسیاری از جوانان ایرانی است. اما این سفر تحصیلی، پیش از هر چیز، نیازمند آگاهی کامل از شرایط و ضوابطی است که سازمان سنجش آموزش کشور تعیین می کند. افرادی که واجد شرایط عمومی و اختصاصی مندرج در دفترچه سازمان سنجش باشند، مجاز به ثبت نام و شرکت در این آزمون سرنوشت ساز هستند. این شرایط، هر ساله دستخوش تغییراتی می شوند و لازم است داوطلبان با دقت آن ها را بررسی کنند تا در مسیر تحقق آرزوهای خود، با هیچ مانعی روبرو نشوند. با ما همراه شوید تا جزئیات کامل این شرایط را برای کنکور سراسری سال های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ بررسی کنیم و به تمامی ابهامات ذهنی شما پاسخ دهیم.

تجربه نشان داده است که هر گام در مسیر کنکور سراسری، از لحظه تصمیم گیری برای شرکت تا اعلام نتایج نهایی، با چالش ها و دغدغه های خاص خود همراه است. بسیاری از داوطلبان، در ابتدای راه، با این سوال اساسی روبرو می شوند که آیا اصلاً مجاز به شرکت در این آزمون هستند یا خیر. پاسخ به این پرسش، تنها به داشتن مدرک دیپلم محدود نمی شود؛ بلکه مجموعه ای از شرایط عمومی، اختصاصی، مقررات نظام وظیفه، سهمیه ها و حتی وضعیت تحصیلی فعلی داوطلب را شامل می شود. در سال های اخیر، تغییرات مهمی در قوانین کنکور، از جمله تأثیر قطعی سوابق تحصیلی و حذف دروس عمومی، باعث شده تا آگاهی از جزئیات این ضوابط بیش از پیش اهمیت پیدا کند. این مقاله به گونه ای طراحی شده است که بتواند راهنمایی جامع و کاربردی برای تمامی داوطلبان باشد و مسیر ورود به دانشگاه را برایشان روشن تر سازد.

شرایط عمومی شرکت در کنکور سراسری

هر داوطلبی که آرزوی ورود به دانشگاه های کشور را در سر می پروراند، ابتدا باید از داشتن شرایط عمومی ثبت نام در کنکور سراسری اطمینان حاصل کند. این شرایط، پایه ای برای حضور در عرصه رقابت علمی هستند و عدم احراز هر یک از آن ها می تواند مانع از ادامه مسیر شود. تصور کنید که برای ورود به یک جمع بزرگ و هدفمند، ابتدا باید برخی از اصول و قواعد کلی آن جمع را پذیرفته باشید؛ شرایط عمومی کنکور نیز دقیقاً چنین ماهیتی دارند و برای همه داوطلبان، صرف نظر از گروه آزمایشی یا مقطع تحصیلی، یکسان و الزامی هستند. این قواعد، در واقع، چارچوبی برای حفظ نظم و ارزش های جامعه دانشگاهی و ملی به شمار می روند.

در ادامه، به بررسی دقیق این شرایط عمومی می پردازیم:

• اعتقاد به دین اسلام یا یکی از ادیان رسمی کشور: داوطلبان باید به دین مبین اسلام یا یکی از ادیان به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (مانند زرتشتی، کلیمی، مسیحی) اعتقاد و التزام داشته باشند. این شرط، نشان دهنده احترام به تنوع اعتقادی در چارچوب قوانین کشور است.
• عدم عناد نسبت به نظام جمهوری اسلامی ایران: این شرط به معنای نداشتن دشمنی یا ستیزه جویی با اساس نظام جمهوری اسلامی ایران است. اعتراض مسالمت آمیز و سازنده، با عناد تفاوت دارد و داوطلبان باید در این زمینه، خود را از هرگونه سابقه مخرب بری بدانند.
• نداشتن سابقه عضویت در سازمان های غیرقانونی یا فراماسونری: هرگونه وابستگی یا عضویت در گروه ها و سازمان هایی که از نظر قانون غیرمجاز شناخته شده اند، یا فعالیت در تشکیلات فراماسونری، مانع از ثبت نام در کنکور سراسری است. این موضوع به حفظ امنیت و سلامت فکری محیط های آموزشی مرتبط است.
• عدم احراز فساد اخلاقی: داوطلب باید از نظر اخلاقی، دارای سابقه سوء نباشد. منظور از فساد اخلاقی، رفتارهایی است که با ارزش ها و هنجارهای اخلاقی جامعه در تضاد آشکار قرار دارند.
• عدم اعتیاد به مواد مخدر: داشتن هرگونه سابقه اعتیاد به مواد مخدر، روان گردان یا دخانیات، از موانع اصلی شرکت در کنکور سراسری است. سلامت جسم و روان داوطلبان، از جمله اولویت های ورود به فضای دانشگاهی است.

تأکید می شود که تمامی این شرایط، بدون استثناء، برای هر فردی که قصد شرکت در کنکور را دارد، لازم و ضروری است. داوطلبان باید با صداقت کامل، خود را مورد ارزیابی قرار دهند و در صورت وجود هرگونه ابهام یا مسئله، قبل از ثبت نام، به دفترچه راهنمای سازمان سنجش مراجعه کرده یا از کارشناسان ذی صلاح مشاوره بگیرند. رعایت این اصول، نه تنها مسیر ورود به دانشگاه را هموار می کند، بلکه تضمین کننده حضور افرادی متعهد و مسئولیت پذیر در آینده کشور خواهد بود.

شرایط اختصاصی شرکت در کنکور سراسری: از مدارک تا وضعیت دانشجویی

پس از احراز شرایط عمومی، نوبت به بررسی شرایط اختصاصی شرکت در کنکور سراسری می رسد که به طور مستقیم با وضعیت تحصیلی و آموزشی داوطلبان مرتبط است. این بخش، پیچیدگی های بیشتری دارد و نیاز به دقت و بررسی جزئیات فراوانی دارد. تصور کنید که هر داوطلب، داستانی منحصر به فرد در مسیر تحصیلی خود دارد؛ برخی دانش آموز سال آخر هستند، برخی فارغ التحصیلان دیپلم یا حتی مقاطع بالاتر، و برخی دیگر دانشجویانی که قصد تغییر مسیر دارند. سازمان سنجش، برای هر یک از این وضعیت ها، قواعد و تبصره های خاصی را در نظر گرفته است تا عدالت و فرصت برابر برای همه برقرار شود. درک این قوانین، کلید اصلی برای یک ثبت نام موفق و برنامه ریزی صحیح برای آینده تحصیلی است.

الزامات مدرک تحصیلی

مدرک تحصیلی، اولین و مهم ترین شرط اختصاصی برای شرکت در کنکور است. داشتن مدرکی معتبر که نشان دهنده اتمام یک مقطع تحصیلی باشد، به منزله گذراندن مراحل اولیه این مسابقه بزرگ است:

• دیپلم نظام آموزشی جدید (۳-۳-۶): داوطلب باید مدرک دیپلم نظام جدید را تا تاریخ ۳۱ شهریور ماه سال برگزاری کنکور (مثلاً ۱۴۰۴ یا ۱۴۰۵) اخذ کرده باشد. این تاریخ، نقطه عطف تعیین کننده ای برای دانش آموزان سال آخر است.
• دیپلم ۴ ساله نظام قدیم یا مدرک کاردانی (فوق دیپلم): فارغ التحصیلان نظام قدیم آموزش متوسطه یا دارندگان مدرک کاردانی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نیز مجاز به شرکت هستند.
• فارغ التحصیلان حوزه علمیه: شرایط خاصی برای این دسته از داوطلبان، به ویژه برای شرکت در گروه آزمایشی علوم انسانی، در نظر گرفته شده است که باید با دقت به دفترچه ثبت نام مراجعه کنند.
• تأثیر سوابق تحصیلی: در سال های اخیر، شاهد تأثیر قطعی و ۶۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور سراسری هستیم. این تغییر، اهمیت نمرات امتحانات نهایی را دوچندان کرده است. سوابق تحصیلی، در واقع، بازتابی از تلاش های چند ساله دانش آموزان در طول دوره متوسطه هستند و نقش پررنگی در تعیین رتبه نهایی ایفا می کنند.
• ترمیم معدل: خبر خوب برای کسانی که از نمرات امتحانات نهایی خود رضایت کامل ندارند، امکان ترمیم معدل است. داوطلبان می توانند با شرکت مجدد در امتحانات نهایی دروس مربوطه، نمرات خود را بهبود بخشیده و بدین ترتیب، تأثیر مثبت تری بر سوابق تحصیلی خود بگذارند. این فرصت، به بسیاری از افراد کمک می کند تا امید خود را برای کسب رتبه بهتر زنده نگه دارند.
• کد سوابق تحصیلی: دریافت کد ۱۹ رقمی سوابق تحصیلی از سایت مای مدیو (my.medu.ir) یک الزام اساسی برای ثبت نام در کنکور است. این کد، به نوعی رمز عبور شما به دنیای سوابق تحصیلی تان محسوب می شود و بدون آن، امکان تکمیل فرآیند ثبت نام وجود نخواهد داشت. داوطلبان باید در زمان های اعلام شده، نسبت به دریافت این کد اقدام کنند.

شرایط دانشجویان در حال تحصیل و انصرافی

مسیر تحصیلی، همیشه خطی مستقیم نیست و گاهی اوقات، دانشجویان در حال تحصیل نیز تصمیم به شرکت مجدد در کنکور می گیرند. این تصمیم، معمولاً ناشی از میل به تغییر رشته، ارتقای دانشگاه یا رسیدن به آرزوهای تحصیلی دیرینه است. اما این انتخاب، با قوانینی خاص همراه است که باید به دقت رعایت شوند:

• پذیرفته شدگان دوره روزانه سال های گذشته: اگر در کنکور سال گذشته (مثلاً ۱۴۰۳) در دوره روزانه پذیرفته شده اید، تجربه نشان داده است که معمولاً برای شرکت مجدد در دوره روزانه کنکور سال بعد (۱۴۰۴) محروم خواهید بود. اما امکان شرکت در سایر دوره ها (مانند شبانه، آزاد، پیام نور و غیرانتفاعی) وجود دارد. این قانون برای ایجاد فرصت برابر برای داوطلبان جدید وضع شده است.
• دانشجویان در حال تحصیل دوره روزانه: دانشجویان این دوره ها، برای شرکت در کنکور جدید، ملزم به انصراف قطعی از تحصیل خود تا تاریخ معین شده در دفترچه ثبت نام هستند. این انصراف باید پیش از ثبت نام در کنکور جدید انجام شود و نشان دهنده جدیت داوطلب در تغییر مسیر تحصیلی اش است.
• دانشجویان در حال تحصیل دوره های غیر روزانه (شبانه، آزاد، پیام نور، غیرانتفاعی): برای این دسته از دانشجویان، شرایط انعطاف پذیرتر است. آن ها می توانند بدون انصراف از رشته فعلی خود در کنکور سراسری شرکت کنند. در صورت قبولی و رضایت از رشته/دانشگاه جدید، می توانند از رشته قبلی انصراف دهند. این قاعده، فرصت بیشتری برای ارزیابی و تصمیم گیری به داوطلبان می دهد.
• دانشجویان اخراجی یا انصرافی از دانشگاه: افرادی که سابقه اخراج یا انصراف از دانشگاه را دارند، در صورت تسویه حساب کامل با دانشگاه قبلی و نداشتن مشکل نظام وظیفه (برای آقایان)، مجاز به ثبت نام مجدد در کنکور هستند. این فرصت، دریچه ای دوباره برای کسانی است که به هر دلیل، تحصیل قبلی خود را نیمه کاره رها کرده اند.

شرایط فارغ التحصیلان مقاطع بالاتر (کاردانی، کارشناسی، ارشد، دکتری)

گاهی اوقات، مسیر تحصیلات دانشگاهی به پایان می رسد، اما رویای ورود به رشته ای دیگر، به خصوص در حوزه های پرطرفداری مانند پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی، در ذهن فارغ التحصیلان مقاطع بالاتر همچنان زنده می ماند. این افراد نیز می توانند با رعایت شرایط خاصی، شانس خود را دوباره امتحان کنند:

• شرکت با مدرک کاردانی: دارندگان مدرک کاردانی (اعم از پیوسته و ناپیوسته) که تا تاریخ مشخص شده در دفترچه ثبت نام فارغ التحصیل شده باشند و تمامی تعهدات قانونی خود را انجام داده باشند، مجاز به شرکت در کنکور هستند. این فرصت، به بسیاری از تکنسین ها و دارندگان فوق دیپلم امکان می دهد تا در مقطع کارشناسی و بالاتر، به رشته های مورد علاقه خود ادامه دهند.
• فارغ التحصیلان کارشناسی، ارشد و دکتری: این افراد نیز می توانند با رعایت شرایط خاص، به خصوص در مورد رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی، در کنکور شرکت کنند. یکی از مهم ترین این شرایط، انجام تعهدات خدمتی است که پیش از این ممکن است بر عهده داشته اند. این بخش به افرادی کمک می کند که در گذشته به دلیل عدم آگاهی یا شرایط خاص، فرصت ورود به این رشته ها را از دست داده اند و اکنون می خواهند تجربه متفاوتی داشته باشند.
• قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان: فارغ التحصیلان رشته های مورد نیاز وزارت بهداشت در مقطع کاردانی و کارشناسی، مشمول قانون خدمات اجباری پزشکان و پیراپزشکان هستند. اگر این افراد قصد شرکت مجدد در کنکور و قبولی در رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی را دارند، می توانند خدمات اجباری خود را پس از اتمام تحصیل در مقطع جدید به انجام برسانند، مشروط بر اینکه تا تاریخ های مشخص شده در دفترچه، خدمات قبلی خود را به پایان رسانده باشند.

شرایط شرکت در کنکور با دیپلم غیر مرتبط

یکی از سؤالات پرتکرار داوطلبان این است که آیا می توان با دیپلم یک رشته، در گروه آزمایشی متفاوتی شرکت کرد؟ پاسخ مثبت است. تصور کنید دانش آموزی با دیپلم علوم تجربی، در طول سال ها به هنر علاقه مند شده و اکنون می خواهد در کنکور هنر شرکت کند. این امکان وجود دارد. اما این انتخاب، با یک نکته مهم همراه است:

با اینکه شرکت با هر دیپلم در هر گروه آزمایشی مجاز است (مثلاً دیپلم ریاضی در کنکور انسانی)، اما این موضوع می تواند بر تأثیر سوابق تحصیلی فرد اثر بگذارد. اگر دیپلم شما با گروه آزمایشی که انتخاب کرده اید هم خوانی نداشته باشد، تأثیر سوابق تحصیلی تان ممکن است از ۶۰ درصد قطعی کمتر شده و در برخی موارد، حتی تأثیر منفی نیز داشته باشد (مثلاً ۲۶% به جای ۶۰% تأثیر مثبت). بنابراین، داوطلبان باید با آگاهی کامل از این موضوع و بررسی دقیق دفترچه ثبت نام، تصمیم گیری کنند.

کنکور سراسری، راهی برای تحقق آرزوهاست، اما این مسیر با آگاهی کامل از تمامی شرایط، هموارتر و موفقیت آمیزتر خواهد بود. هر بخش از قوانین، فرصتی است برای برنامه ریزی دقیق تر و گامی به سوی آینده ای روشن.

مقررات نظام وظیفه عمومی: راهنمای آقایان برای کنکور

برای داوطلبان آقا، بحث نظام وظیفه عمومی، بخش جدایی ناپذیر و بسیار حیاتی از فرآیند ثبت نام و شرکت در کنکور سراسری است. این مرحله، به قدری اهمیت دارد که نادیده گرفتن آن می تواند تمامی تلاش ها را بی نتیجه سازد. تصور کنید که در حال تدارک یک سفر مهم هستید و یکی از مدارک اصلی تان آماده نباشد؛ تمام برنامه ریزی ها به هم می ریزد. وضعیت نظام وظیفه نیز برای کنکور، به منزله یکی از همان مدارک اصلی است که باید پیش از هر اقدام دیگری، تعیین تکلیف شود. سازمان وظیفه عمومی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، شرایط و ضوابط خاصی را برای مشمولین در نظر گرفته است که داوطلبان آقا باید به دقت آن ها را مطالعه و رعایت کنند.

در ادامه به بررسی انواع وضعیت های مجاز برای ثبت نام در کنکور سراسری می پردازیم:

• دارا بودن کارت پایان خدمت هوشمند: افرادی که خدمت سربازی خود را به اتمام رسانده و کارت پایان خدمت هوشمند دارند، هیچ مشکلی برای ثبت نام ندارند.
• دارا بودن کارت معافیت دائم هوشمند: اگر داوطلب دارای کارت معافیت دائم (اعم از کفالت، پزشکی، ایثارگران یا سایر موارد خاص) باشد، می تواند بدون دغدغه در کنکور شرکت کند.
• داشتن برگ معافیت موقت هولوگرام دار و بدون غیبت: معافیت های موقت (پزشکی، کفالت) در صورتی معتبر هستند که هولوگرام دار بوده، بدون غیبت صادر شده باشند و مدت اعتبار آن ها تا زمان ثبت نام و پذیرش در دانشگاه ادامه داشته باشد.
• دانش آموزان سال آخر متوسطه: دانش آموزانی که در سال آخر دوره متوسطه (مثلاً ۱۴۰۳-۱۴۰۴) در حال تحصیل هستند و تا تاریخ ۳۱ شهریور ماه سال برگزاری کنکور (مثلاً ۱۴۰۴) معافیت تحصیلی دریافت می کنند، مجاز به ثبت نام می باشند. این دسته از داوطلبان باید در سنوات مجاز تحصیلی فارغ التحصیل شوند.
• دانش آموزانی که قبل از سن مشمولیت دیپلم می گیرند: اگر دانش آموزی پیش از رسیدن به سن مشمولیت (۱۸ سالگی تمام) مدرک دیپلم نظام آموزشی جدید خود را دریافت کند، مجاز به ثبت نام است.
• سربازان در حال خدمت با مدرک پیش دانشگاهی/دیپلم نظام جدید (۳-۳-۶): سربازانی که در حین خدمت هستند و مدرک پیش دانشگاهی یا دیپلم نظام جدید دارند، در صورت پذیرفته شدن در مقطع کارشناسی و بالاتر، می توانند با دریافت معافیت تحصیلی، خدمت خود را متوقف کرده و به دانشگاه بروند.
• کد نظام وظیفه: هر داوطلب آقا باید در فرم ثبت نام اینترنتی کنکور، کد مربوط به وضعیت نظام وظیفه خود را با دقت وارد کند. این کد، نشان دهنده نوع وضعیت مشمولیت یا معافیت فرد است و از اهمیت بالایی برخوردار است.

یک نکته مهم که باید به آن توجه شود، این است که در صورت دریافت مدرک کاردانی برای مشمولین نظام وظیفه، امکان برگشت به عقب و دریافت معافیت تحصیلی برای مقطع پایین تر وجود نخواهد داشت. به عبارت دیگر، اگر داوطلبی در حین تحصیل در مقطع کاردانی، به دلیل انصراف یا اخراج، مشمول خدمت شود، دیگر نمی تواند برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی یا دکتری عمومی، معافیت تحصیلی دریافت کند، مگر اینکه ابتدا خدمت خود را به اتمام برساند. بنابراین، تصمیم گیری در این زمینه، باید با دقت و مشورت کامل با کارشناسان نظام وظیفه صورت گیرد.

سهمیه ها در کنکور سراسری: فرصت های برابر و عدالت آموزشی

سهمیه ها، یکی از بخش های مهم و تأثیرگذار در فرآیند پذیرش کنکور سراسری هستند که هدف آن ها ایجاد فرصت های برابرتر و حمایت از گروه های خاصی از داوطلبان است. تصور کنید در یک رقابت، برخی شرکت کنندگان به دلیل شرایط خاصی که خارج از کنترل آن هاست، نیاز به حمایت بیشتری دارند تا بتوانند توانایی های خود را به بهترین شکل نشان دهند. سهمیه ها دقیقاً همین نقش را ایفا می کنند. آشنایی با انواع سهمیه ها و نحوه عملکرد آن ها، می تواند برای بسیاری از داوطلبان، دریچه ای جدید به سوی موفقیت باز کند.

سهمیه مناطق (۱، ۲، ۳)

بزرگترین و فراگیرترین سهمیه در کنکور سراسری، سهمیه مناطق است که تقریباً تمامی داوطلبان را در بر می گیرد. این سهمیه بر اساس محل اخذ سه سال آخر دوره متوسطه داوطلب تقسیم بندی می شود. کشور به سه منطقه ۱، ۲ و ۳ تقسیم شده است که این تقسیم بندی با در نظر گرفتن سطح امکانات آموزشی، رفاهی و توسعه یافتگی مناطق انجام می شود. هدف اصلی سهمیه مناطق، ایجاد عدالت آموزشی و هموار ساختن مسیر برای داوطلبانی است که ممکن است در مناطق کم برخوردارتر تحصیل کرده اند. این سهمیه به طور خودکار بر اساس آدرس و سوابق تحصیلی شما اعمال می شود و نیازی به اقدام خاصی از سوی داوطلب نیست.

سهمیه ایثارگران (۲۵ درصدی و ۵ درصدی)

سهمیه ایثارگران، به منظور قدردانی از فداکاری های خانواده شهدا، جانبازان و رزمندگان در دوران دفاع مقدس و پس از آن، در نظر گرفته شده است. این سهمیه به دو دسته ۲۵ درصدی و ۵ درصدی تقسیم می شود:

• سهمیه ۲۵ درصدی: شامل همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثران، آزادگان و همسر و فرزندان آنان، و جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنان می شود. این سهمیه بخش قابل توجهی از ظرفیت پذیرش هر رشته محل را به خود اختصاص می دهد.
• سهمیه ۵ درصدی: به جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسر و فرزندان آنان، و همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه تعلق می گیرد.

برای استفاده از هر دو نوع سهمیه ایثارگران، داوطلب باید حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد قبولی در سهمیه آزاد را کسب کند. این حد نصاب، تضمین کننده این است که پذیرفته شدگان، از توانایی های علمی لازم برای تحصیل در دانشگاه برخوردار باشند.

سهمیه رزمندگان

سهمیه رزمندگان، برای آن دسته از رزمندگانی در نظر گرفته شده است که حداقل شش ماه حضور متوالی یا متناوب داوطلبانه در مناطق عملیاتی جبهه های نبرد حق علیه باطل (از تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ تا ۳۱ شهریور ۱۳۶۷) داشته اند. همچنین کارکنان نیروهای مسلح که شرایط مشابهی دارند نیز می توانند از این سهمیه استفاده کنند. برای استفاده از این سهمیه، داوطلب باید حداقل ۷۵ درصد نمره آخرین فرد قبولی در سهمیه آزاد را کسب کند. لازم به ذکر است که داوطلبان بسیجی عادی و فعال، جزو مشمولین این سهمیه محسوب نمی شوند و سهمیه رزمندگان مختص افرادی است که به طور مستقیم در مناطق عملیاتی حضور داشته اند.

سهمیه خانواده شهدا

این سهمیه به پدر، مادر، خواهر و برادر شهید تعلق می گیرد. میزان تخصیص ظرفیت برای این سهمیه، مانند سهمیه مناطق است و با توجه به تعداد متقاضیان شرکت کننده از طریق این سهمیه مشخص می گردد. این سهمیه نیز، به نوعی ادای احترام به مقام والای شهدا و حمایت از خانواده های معظم آنان در مسیر تحصیلی فرزندانشان است.

سهمیه بهیاران

سهمیه بهیاران، با هدف تقویت کادر درمانی کشور، به خصوص در رشته پرستاری، در نظر گرفته شده است. این سهمیه حداکثر ۵ درصد از ظرفیت پذیرش در رشته پرستاری را در تمامی دوره ها شامل می شود. شرایط لازم برای استفاده از این سهمیه عبارتند از:

• سلامت کامل جسم و روان.
• داشتن حداقل سه سال سابقه کاری مفید پس از دریافت دیپلم بهیاری در استان محل خدمت.
• داشتن دیپلم نظام قدیم ۴ ساله یا نظام جدید (۳-۳-۶) بهیاری و همچنین مدرک پیش دانشگاهی (یا معادل آن برای نظام جدید).

برای استفاده از سهمیه بهیاران نیز، داوطلب باید حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد قبولی در سهمیه آزاد را کسب کند تا واجد شرایط پذیرش شود.

درک دقیق سهمیه ها و نحوه استفاده از آن ها، می تواند نقش مهمی در موفقیت داوطلبان داشته باشد. گاهی اوقات، همین سهمیه ها هستند که فاصله بین رؤیا و واقعیت را برای بسیاری از افراد پر می کنند و راه را برای ورود به رشته ها و دانشگاه های برتر هموار می سازند. داوطلبان باید با مراجعه به دفترچه ثبت نام کنکور، جزئیات کامل و به روزرسانی های احتمالی مربوط به سهمیه ها را مطالعه کنند و در صورت واجد شرایط بودن، حتماً نسبت به فعال سازی سهمیه خود اقدام نمایند.

برای سهولت در درک حدنصاب های قبولی سهمیه ها، جدول زیر خلاصه اطلاعات را ارائه می دهد:

عنوان سهمیه	حد نصاب قبولی (درصد از نمره آخرین فرد قبولی سهمیه آزاد)
سهمیه خانواده شهدا	۷۰ درصد
سهمیه ایثارگران ۵ درصد	۷۰ درصد
سهمیه ایثارگران ۲۵ درصد	۷۰ درصد
سهمیه رزمندگان	۷۵ درصد
سهمیه بهیاران	۷۰ درصد

شرایط ثبت نام اتباع خارجی در کنکور سراسری

جامعه دانشگاهی ایران، همواره پذیرای دانشجویان از ملیت های مختلف بوده است و اتباع خارجی مقیم جمهوری اسلامی ایران نیز، با رعایت برخی شرایط و ضوابط خاص، می توانند در کنکور سراسری شرکت کنند. این فرصت، دریچه ای برای تبادل علم و فرهنگ و غنی سازی فضای علمی کشور است. تصور کنید فردی از کشوری دیگر، با کوله باری از آرزوهای تحصیلی، به ایران می آید و می خواهد در مسیر آموزش عالی قدم بگذارد؛ سازمان سنجش، برای این دسته از داوطلبان نیز قوانینی را وضع کرده است تا مسیری شفاف و عادلانه برای آن ها فراهم شود.

شرایط ثبت نام اتباع خارجی در کنکور سراسری به شرح زیر است:

• اقامت قانونی: تنها اتباع غیرایرانی مقیم جمهوری اسلامی ایران که دارای اقامت قانونی و معتبر هستند، مجاز به ثبت نام در کنکور سراسری خواهند بود. این شرط، تضمین کننده رعایت قوانین داخلی کشور است.
• رعایت تمامی شرایط عمومی و اختصاصی: اتباع خارجی نیز مانند داوطلبان ایرانی، ملزم به رعایت تمامی شرایط عمومی و اختصاصی ذکر شده در دفترچه ثبت نام کنکور هستند. این موضوع نشان می دهد که استانداردهای علمی و اخلاقی برای همه یکسان است.
• محدودیت انتخاب رشته در مناطق غیرمجاز: یکی از مهم ترین محدودیت ها برای اتباع خارجی، عدم امکان انتخاب رشته در برخی مناطق یا دانشگاه هایی است که در دفترچه ثبت نام به عنوان مناطق غیرمجاز برای این دسته از داوطلبان اعلام شده اند. در صورت پذیرفته شدن در چنین رشته محل هایی، پذیرش آنان لغو خواهد شد.
• محدودیت های احتمالی در مدت زمان تحصیل: در برخی دوره ها و دانشگاه ها، ممکن است محدودیت هایی در مدت زمان تحصیل برای اتباع خارجی در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، حداکثر مدت تحصیل در مقطع کارشناسی پیوسته دانشگاه پیام نور برای این داوطلبان، ممکن است ۵ سال باشد و در صورت نیاز به تمدید، فقط برای دو نیمسال تحصیلی امکان پذیر خواهد بود.

لازم است اتباع خارجی داوطلب کنکور سراسری، با دقت فراوان، به تمامی جزئیات مندرج در دفترچه ثبت نام که هر ساله توسط سازمان سنجش منتشر می شود، توجه کنند. هرگونه مغایرت در اطلاعات یا عدم رعایت شرایط، می تواند منجر به لغو پذیرش در هر مرحله از فرآیند شود. بنابراین، مشورت با افراد مطلع و بررسی دقیق قوانین، برای این دسته از داوطلبان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

نکات مهم و توصیه هایی برای داوطلبان کنکور

مسیر کنکور، سفری پرفراز و نشیب است که هر داوطلب را با چالش های بسیاری روبرو می کند. اما با آگاهی و برنامه ریزی درست، می توان این مسیر را با موفقیت پشت سر گذاشت. در این بخش، به برخی از نکات مهم و توصیه های کلیدی می پردازیم که می تواند راهگشای شما در این سفر باشد. این توصیه ها، حاصل تجربه و دانش بسیاری از کسانی است که این مسیر را پیموده اند و اکنون می خواهند شما نیز با کمترین دغدغه، به مقصد برسید.

• دفترچه ثبت نام کنکور، راهنمای اصلی شماست: همواره به یاد داشته باشید که معتبرترین و به روزترین منبع اطلاعاتی درباره شرایط و ضوابط کنکور سراسری، دفترچه ثبت نامی است که هر سال توسط سازمان سنجش منتشر می شود. آن را با دقت مطالعه کنید و به هیچ منبع دیگری بدون تأیید نهایی، اعتماد نکنید.
• دقت در وارد کردن اطلاعات: فرآیند ثبت نام اینترنتی، نیازمند دقت فوق العاده ای است. یک اشتباه کوچک در وارد کردن اطلاعات شخصی، سوابق تحصیلی یا کد نظام وظیفه، می تواند مشکلات جدی ایجاد کند. پس، با آرامش کامل و چند بار بررسی، فرم ثبت نام را تکمیل کنید.
• پیگیری اخبار و اطلاعیه ها: سازمان سنجش به طور مرتب اطلاعیه ها و اخبار مربوط به کنکور را از طریق سایت رسمی خود منتشر می کند. پیگیری مستمر این اخبار از طریق منابع معتبر، شما را از هرگونه تغییر یا به روزرسانی مطلع می سازد.
• عدم وجود محدودیت سنی کلی: به طور کلی، برای شرکت در کنکور سراسری، محدودیت سنی خاصی وجود ندارد. این خبر خوبی برای افرادی است که در سنین بالاتر تصمیم به ادامه تحصیل گرفته اند. اما توجه داشته باشید که برخی رشته ها یا دانشگاه ها (مانند دانشگاه فرهنگیان) ممکن است دارای محدودیت سنی اختصاصی باشند.
• استفاده از مشاوره تخصصی: در صورت داشتن هرگونه ابهام یا سؤال پیچیده در مورد شرایط ثبت نام، نظام وظیفه یا سهمیه ها، دریغ نکنید و حتماً از مشاوره افراد متخصص و مجرب در این زمینه کمک بگیرید. یک مشاور خوب می تواند شما را از سردرگمی نجات دهد و بهترین راهکار را ارائه دهد.

به یاد داشته باشید که موفقیت در کنکور، تنها به دانش علمی محدود نمی شود، بلکه به آگاهی، برنامه ریزی و مدیریت درست اطلاعات نیز بستگی دارد. با رعایت این نکات، شما می توانید با اطمینان خاطر بیشتری قدم در این راه بگذارید و به سوی آینده ای که برای خود ترسیم کرده اید، پیش بروید.

جمع بندی

در این سفر پیچیده و هیجان انگیز به سوی دروازه های دانشگاه، شناخت دقیق شرایط و ضوابط کنکور سراسری، از اولین و مهم ترین گام ها برای هر داوطلب است. ما با هم مرور کردیم که چه کسانی می توانند در کنکور سراسری شرکت کنند، از شرایط عمومی که به التزام به قوانین کشور و ارزش های اخلاقی اشاره دارد، تا شرایط اختصاصی که وضعیت تحصیلی شما را در بر می گیرد. همچنین، راهنمای جامعی برای مشمولین نظام وظیفه ارائه شد و ابعاد مختلف سهمیه ها و فرصت هایی که برای گروه های خاص فراهم می کنند، مورد بررسی قرار گرفت. حتی شرایط خاص برای اتباع خارجی نیز در این میان دیده شد تا هیچ ابهامی باقی نماند.

با آگاهی کامل از تمامی این شرایط، داوطلبان می توانند با اطمینان خاطر بیشتری برای آزمون آماده شوند و با خیالی آسوده، تمامی تمرکز خود را بر روی مطالعه و کسب مهارت های لازم برای موفقیت در کنکور بگذارند. این اطلاعات، نه تنها از بروز مشکلات احتمالی در مراحل ثبت نام و پذیرش جلوگیری می کند، بلکه به شما کمک می کند تا با دیدی بازتر، آینده تحصیلی و شغلی خود را برنامه ریزی کنید. آرزوی موفقیت برای تمامی داوطلبان کنکور سراسری در این مسیر پرامید و سرنوشت ساز.

سوالات متداول

آیا دانش آموزان پایه یازدهم می توانند در کنکور سراسری شرکت کنند؟

به صورت آزمایشی بله، دانش آموزان پایه یازدهم می توانند برای تجربه و آشنایی با فضای کنکور در آزمون شرکت کنند. اما برای پذیرش نهایی در دانشگاه، آن ها باید تا تاریخ مشخص شده در دفترچه (معمولاً ۳۱ شهریور ماه سال برگزاری کنکور) مدرک دیپلم خود را دریافت کرده باشند. در غیر این صورت، قبولی آن ها فاقد اعتبار خواهد بود.

آیا دانشجویان روزانه می توانند بدون انصراف در کنکور سراسری مجدد شرکت کنند؟

خیر، دانشجویان دوره روزانه برای شرکت در کنکور سراسری سال جدید، ملزم هستند که قبل از پایان مهلت ثبت نام کنکور، از دانشگاه محل تحصیل خود انصراف قطعی دهند. عدم انصراف به موقع، منجر به لغو پذیرش آن ها در صورت قبولی مجدد خواهد شد. این قانون برای جلوگیری از اشغال ظرفیت های آموزشی رایگان توسط یک فرد در دو دوره به طور همزمان است.

تأثیر سوابق تحصیلی برای افرادی که دیپلم غیر مرتبط دارند چگونه است؟

برای داوطلبانی که دیپلم آن ها با گروه آزمایشی انتخابی شان در کنکور هم خوانی ندارد (مثلاً دیپلم تجربی برای کنکور هنر)، تأثیر سوابق تحصیلی به میزان ۶۰ درصد قطعی اعمال نخواهد شد. در چنین مواردی، سوابق تحصیلی به صورت ناقص یا با درصد تأثیر کمتری (مانند ۲۶ درصد) اعمال می شود و ممکن است حتی تأثیر منفی بر نمره کل داوطلب داشته باشد. بنابراین، این دسته از داوطلبان باید برای جبران، تلاش بیشتری در آزمون اختصاصی داشته باشند.

آیا برای شرکت در کنکور سراسری محدودیت سنی وجود دارد؟

به طور کلی، برای شرکت در کنکور سراسری هیچ محدودیت سنی وجود ندارد و افراد با هر سنی می توانند در این آزمون شرکت کنند. با این حال، برخی رشته ها یا دانشگاه های خاص (مانند دانشگاه فرهنگیان و برخی دانشگاه های وابسته به نهادها) ممکن است بر اساس ضوابط داخلی خود، محدودیت های سنی را اعمال کنند. داوطلبان باید برای اطلاع دقیق از این موارد، به دفترچه ثبت نام کنکور و شرایط اختصاصی هر رشته/دانشگاه مراجعه نمایند.

شرایط شرکت در کنکور با مدرک کاردانی چیست؟

بله، دارندگان مدرک کاردانی (فوق دیپلم) پیوسته یا ناپیوسته، در صورتی که مدرک خود را حداکثر تا تاریخ ۳۱ شهریور ماه سال برگزاری کنکور (و در برخی موارد تا ۳۰ بهمن برای پذیرش نیمسال دوم) دریافت کرده باشند و تمامی تعهدات قانونی مربوط به مقطع کاردانی خود را به اتمام رسانده باشند، مجاز به ثبت نام و شرکت در کنکور سراسری هستند.

آیا افرادی که یک بار در کنکور سراسری قبول شده اند، مجاز به شرکت مجدد هستند؟

بله، امکان شرکت مجدد در کنکور سراسری وجود دارد. اما این موضوع مشروط به رعایت شرایط خاصی است. به عنوان مثال، پذیرفته شدگان دوره روزانه سال های گذشته، معمولاً برای یک سال از شرکت مجدد در دوره روزانه محروم هستند و دانشجویان روزانه نیز برای شرکت مجدد باید ابتدا از رشته قبلی خود انصراف دهند. دانشجویان دوره های غیرروزانه و فارغ التحصیلان مقاطع بالاتر نیز می توانند با رعایت ضوابط خاص خود، دوباره شانس خود را امتحان کنند.

کد سوابق تحصیلی چیست و چگونه باید آن را دریافت کرد؟

کد سوابق تحصیلی، یک کد ۱۹ رقمی است که برای ثبت نام در کنکور سراسری ضروری است و نشان دهنده اطلاعات تحصیلی داوطلب در دوره متوسطه است. این کد باید از طریق سایت مای مدیو (my.medu.ir)، که زیر نظر وزارت آموزش و پرورش فعالیت می کند، دریافت شود. داوطلبان باید در زمان های اعلام شده، با مراجعه به این سایت و وارد کردن اطلاعات مورد نیاز، کد سوابق تحصیلی خود را دریافت و در فرم ثبت نام کنکور وارد کنند. بدون این کد، فرآیند ثبت نام ناقص خواهد ماند.