14 اردیبهشت در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

در این تقویم وقایع و رویدادهای مهم تاریخی مرتبط با علم و فناوری را مرور خواهیم کرد.

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری فیلوپ، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری ها، کشف ها و حتی زادروزها و درگذشت های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 14 اردیبهشت برابر 3 می را ورق می زنیم.

***

استر بویز ون دیمان

3 می 1937 میلادی برابر با 14 اردیبهشت 1316 خورشیدی، باستان شناس آمریکایی که با بورسیه تحصیلی در رم تحصیل می کرد، تصمیم گرفت که به طور تخصصی روی باستان شناسی رم باستان کار کند. او در سال 1907، هنگام شرکت در یک سخنرانی در محل خانه وستال ها (محوطه باستانی 6 کاهن زن رم باستان)، متوجه شد آجرهایی که دریچه ای را مسدود می کنند، با آجرهای موجود در خود سازه متفاوت است و او حدس زد که این تفاوت ها در مصالح ساختمانی ممکن است اطلاعات زیادی را برای قدمت نگاری بناهای تاریخی رمی فراهم کند. به این ترتیب 30 سال زندگی او در رم آغاز و به اولین زنی تبدیل شد که در باستان شناسی میدانی رم باستان متخصص بود. ون دیمان معیارهای ماندگاری را برای قدمت بناهای باستانی ایجاد کرد که مطالعه جدی معماری رمی را پیش برد. با تکنیکی که او توسعه داد امکان تعیین قدمت سازه های رمی میسر شد.

آنری پیتو

3 می 1695 میلادی برابر با 14 اردیبهشت 1074 خورشیدی، آنری پیتو، مهندس هیدرولیک فرانسوی و مخترع لوله پیتو به دنیا آمد. لوله پیتو از لوله یا مجرای عبور مایعات تشکیل شده که درست در مسیر حرکت سیال قرار می گیرد. به محض اینکه این مجرا پر شود، می توان فشار را اندازه گیری کرد. ازآنجاکه مسیر خروجی برای مایع وجود ندارد، سیال از حرکت باز می ایستد. این فشار، فشار ایستایی سیال است که به آن فشار کل یا فشار پیتو هم می گویند. در لوله پیتو، ارتفاع ستون سیال متناسب با مجذور سرعت جریان در عمق ورود آب به لوله است. پیتو در سال 1732 وقتی مشغول اندازه گیری جریان رود سن بود، این رابطه را کشف کرد. پیتو در سال 1724 به عضویت فرهنگستان علوم فرانسه درآمد و در سال 1740 عضو انجمن سلطنتی شد.

والی شیرا

3 می 2007 میلادی برابر با 14 اردیبهشت1386 خورشیدی، والتر ماری (والی) شیرا جونیور، فضانورد و خلبان آمریکایی درگذشت. شیرا تنها فضانوردی بود که در چهار ماموریت فضاپیماهای مرکوری، جمینای و آپولو پرواز کرد. او در رشته مهندسی هوانوردی تحصیل کرد، سپس به نیروی دریایی ایالات متحده پیوست و خلبان نیروی دریایی شد. 9 آوریل 1959 به عنوان خلبان آزمایشی به یکی از هفت مردی تبدیل شد که ناسا به عنوان فضانوردان اصلی برنامه مرکوری برای ماموریت های یک نفره انتخاب کرد پس از اولین پرواز فضایی ایالات متحده در مدار زمین توسط جان گلن، نوبت شیرا رسید تا کپسول سیگما 7 را در پنجمین ماموریت سرنشین دار ایالات متحده، هدایت کند و در مدت کمی بیش از 9 ساعت، 6 بار زمین را دور بزند. او بار دیگر در 15 دسامبر 1965 به عنوان خلبان فرماندهی در جمینای6 به فضا رفت و طی این ماموریت با فضاپیمای جمینای 7 ملاقات فضایی انجام داد. شیرا در 11 اکتبر 1968 به عنوان فرمانده آپولو 7 برای انجام ماموریتی 11 روزه به فضا رفت.

ویتو ولتِّرا

3 می 1860 میلادی برابر با 14 اردیبهشت 1239 خورشیدی، ویتو ولتِّرا، ریاضی دان ایتالیایی که کمک های مهمی به حساب دیفرانسیل و انتگرال، و نظریه های ریاضی در نجوم، کشش و بیومتریک کرد به دنیا آمد. استعداد ریاضی او زمانی که نوجوان بود ظاهر شد. سال 1905، او شروع به توسعه نظریه نابجایی در بلورها کرد که  به درک بهتر رفتار مواد انعطاف پذیر منجر شد. طی جنگ جهانی اول، او دفتر اختراعات جنگ ایتالیا را تاسیس کرد و سلاح هایی را برای استفاده در کشتی های هوایی (نوعی هواگرد موتوردار) طراحی کرد و در این هواگردها به جای استفاده از هیدروژن قابل اشتعال استفاده از گاز هلیوم را پیشنهاد کرد. ولتِّرا را برای دستاوردهایش در نظریه تابع و معادلات دیفرانسیل می شناسند.