چطور ضریب تاثیر مجلات ISI را پیدا کنیم؟

پیدا کردن ضریب تاثیر (Impact Factor) مجلات ISI نیازمند دسترسی به پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر بین‌المللی مانند Journal Citation Reports (JCR) و Web of Science است که توسط Clarivate Analytics ارائه می‌شوند. این شاخص که معیار مهمی برای ارزیابی اعتبار مجلات علمی به شمار می‌رود، به صورت سالانه محاسبه و منتشر می‌گردد. برای دسترسی به JCR و مشاهده ضریب تاثیر مجلات، اغلب نیاز به اشتراک سازمانی یا دانشگاهی دارید؛ همچنین می‌توانید با استفاده از شناسه ISSN مجله، در این پایگاه‌ها به جستجو بپردازید. علاوه بر این، پایگاه‌های دیگری نظیر SCImago Journal & Country Rank (SJR) برای مجلات نمایه شده در Scopus، اطلاعاتی نظیر شاخص SJR و SNIP را ارائه می‌دهند که مکمل ضریب تاثیر ISI هستند.

در دنیای پژوهش و علم، انتخاب مجله مناسب برای انتشار یافته‌های تحقیقاتی از اهمیت بالایی برخوردار است. این انتخاب نه تنها بر دیده شدن و استناد به کار شما تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند نقش بسزایی در اعتبار علمی و پیشرفت شغلی شما داشته باشد. در این میان، ضریب تاثیر (Impact Factor) مجلات ISI (Institute for Scientific Information) به عنوان یکی از مهم‌ترین معیارهای ارزیابی کیفیت و اهمیت یک نشریه علمی، همواره مورد توجه پژوهشگران، دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اساتید بوده است. درک صحیح این شاخص و دانستن روش‌های مطمئن برای یافتن آن، گامی اساسی در جهت تصمیم‌گیری آگاهانه برای هر محقق به شمار می‌رود.

این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و تخصصی نگاشته شده است تا شما را با تمامی جوانب ضریب تاثیر مجلات ISI آشنا سازد. از تعریف دقیق این شاخص و نحوه محاسبه آن گرفته تا معرفی منابع بین‌المللی و داخلی معتبر برای یافتن آن، و همچنین نکات کلیدی برای تشخیص مجلات قابل اعتماد، همه و همه در این نوشتار به تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرند. ما در ایران پیپر، به شما کمک می‌کنیم تا با آگاهی کامل، بهترین انتخاب را برای مسیر پژوهشی خود داشته باشید و از افتادن در دام مجلات نامعتبر یا جعلی پرهیز کنید. با مطالعه این راهنما، قادر خواهید بود با اطمینان کامل، ضریب تاثیر مجلات مورد نظر خود را پیدا کرده و جایگاه آن‌ها را در جامعه علمی ارزیابی کنید.

ضریب تاثیر (Impact Factor) چیست و چرا اینقدر اهمیت دارد؟

ضریب تاثیر (Impact Factor یا به اختصار IF) یک شاخص عددی است که میزان میانگین استنادات دریافت شده توسط مقالات منتشر شده در یک مجله علمی را طی یک دوره زمانی مشخص (معمولاً دو ساله) نشان می‌دهد. این شاخص در واقع ابزاری برای ارزیابی اهمیت نسبی یک مجله در حوزه موضوعی خود است؛ به این معنی که هرچه ضریب تاثیر یک مجله بالاتر باشد، به طور متوسط مقالات منتشر شده در آن مجله بیشتر مورد استناد سایر محققان قرار گرفته‌اند و این نشان‌دهنده تاثیرگذاری و اعتبار بیشتر آن نشریه است.

اگر علاقمند به مطالعه در مورد ( ایمپکت فاکتور مجلات )  هستید این مطلب را نیز بخوانید.

تاریخچه و نقش Clarivate Analytics (ISI سابق)

مفهوم ضریب تاثیر برای اولین بار توسط دکتر یوجین گارفیلد، بنیانگذار مؤسسه اطلاعات علمی (Institute for Scientific Information – ISI) در دهه ۱۹۶۰ معرفی شد. هدف او ایجاد ابزاری برای کمک به کتابداران در انتخاب مجلات و همچنین کمک به محققان در یافتن نشریات تاثیرگذار بود. امروزه، محاسبه و انتشار رسمی ضریب تاثیر مجلات توسط شرکت Clarivate Analytics (که ISI سابق را خریداری کرده است) انجام می‌شود. Clarivate Analytics هر ساله، نتایج این محاسبات را در پایگاه داده‌ای به نام Journal Citation Reports (JCR) منتشر می‌کند که بخشی از مجموعه بزرگ‌تر Web of Science است. این پایگاه، تنها مرجع رسمی و معتبر برای مشاهده و تأیید ضریب تاثیر مجلات ISI است.

اهمیت Impact Factor برای بخش‌های مختلف جامعه علمی

ضریب تاثیر به دلایل متعددی در جامعه علمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است:

• برای پژوهشگران: انتخاب مجلاتی با ضریب تاثیر بالا برای انتشار مقالات، به معنای افزایش شانس دیده شدن، خوانده شدن و استناد به کار آن‌ها است. این امر به ارتقاء جایگاه علمی پژوهشگر و گسترش تاثیرگذاری تحقیقاتش کمک می‌کند. در بسیاری از موارد، موفقیت در جذب بودجه‌های پژوهشی، ارتقای شغلی و حتی دستیابی به موقعیت‌های آکادمیک بر اساس تعداد و کیفیت مقالات منتشر شده در مجلات با IF بالا سنجیده می‌شود.
• برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی: دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا برای دفاع از پایان‌نامه یا رساله خود و همچنین تقویت رزومه علمی برای ادامه تحصیل یا فرصت‌های شغلی، نیاز مبرمی به چاپ مقاله در مجلات معتبر دارند. ضریب تاثیر بالا، معیاری کلیدی برای انتخاب این مجلات است.
• برای دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی: عملکرد پژوهشی دانشگاه‌ها و مراکز علمی اغلب با تعداد و کیفیت مقالات منتشر شده توسط اساتید و دانشجویان آن‌ها در مجلات با IF بالا ارزیابی می‌شود. این معیار در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها، جذب اعتبارات مالی و توسعه همکاری‌های بین‌المللی نقش حیاتی دارد.
• برای خوانندگان مقالات علمی: ضریب تاثیر می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت و اعتبار محتوای یک مجله باشد و به خوانندگان کمک کند تا به مقالاتی که احتمالاً از دقت علمی بالاتری برخوردارند، اعتماد بیشتری کنند.

ضریب تاثیر (Impact Factor) نه تنها معیاری برای ارزیابی اعتبار مجلات است، بلکه قطب‌نمایی برای پژوهشگران در مسیر انتشار و دیده شدن آثارشان به شمار می‌رود و نقش حیاتی در پیشرفت علمی و حرفه‌ای ایفا می‌کند.

نحوه محاسبه Impact Factor: فرمول و مثال کاربردی

درک نحوه محاسبه ضریب تاثیر به شما کمک می‌کند تا این شاخص را بهتر تفسیر کرده و محدودیت‌های آن را نیز بشناسید. فرمول پایه‌ای برای محاسبه Impact Factor بر اساس تعداد استنادها و مقالات قابل استناد طی یک دوره دو ساله تعریف می‌شود.

فرمول پایه‌ای محاسبه IF

ضریب تاثیر یک مجله برای سال جاری (مثلاً سال X) به صورت زیر محاسبه می‌شود:

IF برای سال X = (تعداد کل استنادهای دریافت شده در سال X به مقالات منتشر شده در سال X-1 و X-2) / (تعداد کل مقالات قابل استناد منتشر شده در سال X-1 و X-2)

اجزای این فرمول به شرح زیر هستند:

• تعداد کل استنادهای دریافت شده در سال جاری: این عدد نشان‌دهنده مجموع دفعاتی است که تمامی مقالات (از هر نوع و از هر مجله‌ای) در طول سال جاری (مثلاً 2024) به مقالات خاصی که در آن مجله مورد نظر، طی دو سال گذشته (مثلاً 2022 و 2023) منتشر شده‌اند، استناد کرده‌اند.
• تعداد کل مقالات قابل استناد منتشر شده در دو سال گذشته: این بخش شامل تمامی مقالاتی می‌شود که در مجله مورد نظر، طی دو سال گذشته (سال‌های 2022 و 2023) منتشر شده‌اند و قابلیت استناد شدن را دارند. معمولاً این مقالات شامل “Article” (مقاله پژوهشی) و “Review” (مقاله مروری) می‌شوند و انواع دیگری مانند Editorial (سرمقاله)، Letters (نامه‌ها) یا News Items (اخبار) معمولاً در این شمارش وارد نمی‌شوند، مگر آنکه خود نیز حاوی محتوای پژوهشی قابل استناد باشند.

ارائه یک مثال ساده و قابل فهم

فرض کنید می‌خواهیم ضریب تاثیر مجله “پژوهش‌های نوین” را برای سال 2024 محاسبه کنیم:

• گام اول: تعداد استنادهایی که در سال 2024 به مقالات منتشر شده در مجله “پژوهش‌های نوین” در سال‌های 2022 و 2023 انجام شده است را شمارش می‌کنیم. فرض کنید این تعداد 150 استناد باشد.
• گام دوم: تعداد کل مقالات قابل استناد (مقالات پژوهشی و مروری) منتشر شده در مجله “پژوهش‌های نوین” در سال 2022 و 2023 را شمارش می‌کنیم. فرض کنید در سال 2022 تعداد 40 مقاله و در سال 2023 تعداد 60 مقاله منتشر شده باشد. بنابراین، تعداد کل مقالات قابل استناد در این دوره دو ساله برابر با 40 + 60 = 100 مقاله است.

حال با استفاده از فرمول، ضریب تاثیر برای سال 2024 محاسبه می‌شود:

IF (2024) = 150 (استناد در 2024 به مقالات 2022 و 2023) / 100 (مقالات 2022 و 2023) = 1.5

این بدان معناست که به طور متوسط، هر مقاله منتشر شده در مجله “پژوهش‌های نوین” طی سال‌های 2022 و 2023، 1.5 بار در سال 2024 مورد استناد قرار گرفته است.

نکات کلیدی در مورد محاسبه IF

• “مقاله‌های قابل استناد”: همانطور که ذکر شد، Clarivate Analytics تنها برخی از انواع محتوا را برای محاسبه مخرج کسر در نظر می‌گیرد تا تصویر دقیق‌تری از تاثیرگذاری محتوای اصلی پژوهشی ارائه دهد. این دقت برای جلوگیری از دستکاری شاخص (مثلاً با انتشار تعداد زیادی سرمقاله که نیازی به استناد ندارند) ضروری است.
• “سال جاری”: ضریب تاثیر همواره برای یک سال خاص محاسبه می‌شود و استنادها نیز در همان سال مشخص شمارش می‌گردند. بنابراین، ضریب تاثیر یک مجله سال به سال می‌تواند تغییر کند و پژوهشگران باید همواره به جدیدترین ضریب تاثیر منتشر شده توجه داشته باشند.
• ISI و JCR: لازم به یادآوری است که این شاخص منحصراً توسط Clarivate Analytics و برای مجلات نمایه شده در پایگاه Web of Science محاسبه و در JCR منتشر می‌شود. سایر پایگاه‌ها مانند Scopus، شاخص‌های مشابه اما با متدولوژی‌های متفاوت دارند.

منابع معتبر برای یافتن ضریب تاثیر مجلات ISI (بین‌المللی)

برای یافتن ضریب تاثیر مجلات ISI، استفاده از منابع رسمی و معتبر بین‌المللی حیاتی است. این منابع اطلاعات دقیق و به‌روز را فراهم می‌کنند و از هرگونه سردرگمی یا افتادن در دام مجلات جعلی جلوگیری می‌کنند.

4.1. پایگاه Journal Citation Reports (JCR) – منبع اصلی و رسمی

JCR (Journal Citation Reports) تنها منبع رسمی و معتبر برای مشاهده ضریب تاثیر مجلات ISI است. این پایگاه بخشی از مجموعه Web of Science است و توسط Clarivate Analytics مدیریت می‌شود. تمامی اطلاعات مربوط به IF، رتبه‌بندی مجلات در دسته‌بندی‌های موضوعی و سایر شاخص‌های استنادی در این پایگاه یافت می‌شود.

نحوه دسترسی: دسترسی به JCR معمولاً از طریق اشتراک‌های سازمانی یا دانشگاهی امکان‌پذیر است. کتابخانه‌های دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی معتبر اغلب دسترسی به این پایگاه را برای اعضای خود فراهم می‌کنند. شما می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت کتابخانه دانشگاه خود یا تماس با بخش منابع الکترونیک، از نحوه دسترسی مطمئن شوید.

راهنمای گام به گام (آموزش تصویری به صورت متنی):

1. ورود به JCR: پس از ورود به پرتال دانشگاهی یا سازمانی خود، به بخش پایگاه‌های اطلاعاتی یا منابع الکترونیک مراجعه کنید و بر روی لینک Journal Citation Reports کلیک نمایید.
2. جستجو با نام مجله یا شناسه ISSN: در صفحه اصلی JCR، یک نوار جستجو را مشاهده خواهید کرد. شما می‌توانید نام کامل مجله (Journal Title) یا شناسه منحصر به فرد آن یعنی ISSN (International Standard Serial Number) را در این نوار وارد کنید. استفاده از ISSN دقیق‌تر است و احتمال خطا را کاهش می‌دهد.
3. انتخاب سال و دسته‌بندی: پس از وارد کردن نام یا ISSN و فشردن دکمه جستجو، ممکن است لیستی از مجلات مشابه یا نتایج مرتبط نمایش داده شود. مجله مورد نظر خود را انتخاب کنید. در صفحه اطلاعات مجله، سال‌های مختلفی که ضریب تاثیر برای آن‌ها محاسبه شده، قابل مشاهده است. شما می‌توانید سال مورد نظر خود را انتخاب کنید (مثلاً جدیدترین سال منتشر شده). همچنین، می‌توانید دسته‌بندی موضوعی (Category) مجله و رتبه آن در آن دسته‌بندی را نیز مشاهده کنید.
4. توضیح نتایج: صفحه نتایج مجله شامل اطلاعاتی نظیر:
   • Journal Impact Factor: ضریب تاثیر برای سال انتخاب شده.
   • Impact Factor Trend: نموداری که تغییرات IF مجله را در طول سالیان متمادی نشان می‌دهد.
   • Rank in Category: رتبه مجله در یک یا چند دسته‌بندی موضوعی خاص. این رتبه معمولاً به صورت کوارتیل (Q1, Q2, Q3, Q4) نیز نمایش داده می‌شود که Q1 نشان‌دهنده 25 درصد برتر مجلات در آن حوزه است.
   • Total Cites: تعداد کل استنادها به مقالات مجله در سال جاری.
   • Cited Half-Life: میانگین سنی مقالات مجله که مورد استناد قرار گرفته‌اند.

   با دقت به این اطلاعات، می‌توانید اعتبار و جایگاه واقعی مجله را ارزیابی کنید.

4.2. پایگاه Web of Science (WoS)

Web of Science (WoS) خود یک پایگاه داده وسیع است که میلیون‌ها مقاله علمی را از هزاران مجله معتبر جهان نمایه می‌کند. JCR در واقع اطلاعات استنادی خود را از WoS استخراج می‌کند. بنابراین، شما می‌توانید از طریق WoS نیز به اطلاعاتی در مورد ضریب تاثیر مجلات دست پیدا کنید، هرچند که JCR پلتفرم تخصصی‌تر برای این منظور است.

نحوه یافتن IF از طریق WoS:

1. ورود به Web of Science: مانند JCR، دسترسی به WoS نیز معمولاً از طریق اشتراک‌های دانشگاهی یا سازمانی است.
2. جستجوی مجله: در نوار جستجوی اصلی WoS، نام کامل مجله را وارد کرده و جستجو کنید.
3. مراجعه به صفحه اطلاعات مجله: از نتایج جستجو، مجله مورد نظر را انتخاب کنید. در صفحه “Journal Profile” یا “Source Record” مجله، ممکن است به صورت مستقیم “Impact Factor” یا لینک “View in Journal Citation Reports” نمایش داده شود. این لینک شما را به اطلاعات کامل‌تر در JCR هدایت می‌کند.

4.3. پایگاه Scopus و شاخص‌های مرتبط (SJR, SNIP)

Scopus یک پایگاه داده استنادی بزرگ دیگر است که توسط انتشارات Elsevier ارائه می‌شود. نکته بسیار مهم این است که ضریب تاثیر (Impact Factor) مختص مجلات نمایه شده در Web of Science (ISI) است و Scopus این شاخص را محاسبه نمی‌کند. اما Scopus شاخص‌های استنادی جایگزین و مکملی دارد که برای ارزیابی مجلات نمایه شده در این پایگاه مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین این شاخص‌ها عبارتند از: SJR و SNIP.

معرفی شاخص‌های جایگزین و مکمل در Scopus:

• SJR (SCImago Journal Rank): این شاخص توسط گروه تحقیقاتی SCImago و بر اساس اطلاعات Scopus محاسبه می‌شود. SJR مانند IF، بر اساس میانگین استنادها است، اما تفاوت اصلی آن این است که به استنادهای دریافتی از مجلات معتبرتر وزن بیشتری می‌دهد. به عبارت دیگر، یک استناد از یک مجله بسیار معتبر، ارزش بیشتری در محاسبه SJR دارد تا یک استناد از یک مجله با اعتبار کمتر. این ویژگی SJR را به شاخصی قوی‌تر در برابر دستکاری تبدیل می‌کند.
• SNIP (Source Normalized Impact per Paper): این شاخص نیز از داده‌های Scopus استفاده می‌کند و هدف آن نرمال‌سازی Impact per Paper بر اساس تفاوت‌های موضوعی است. SNIP این واقعیت را در نظر می‌گیرد که در برخی رشته‌ها نرخ استناددهی به طور طبیعی بالاتر از رشته‌های دیگر است. بنابراین، SNIP به شما اجازه می‌دهد تا مجلات را در رشته‌های مختلف علمی به شکلی عادلانه‌تر مقایسه کنید.

معرفی سایت SCImago Journal & Country Rank (SJR): برای یافتن شاخص‌های SJR و SNIP و همچنین رتبه‌بندی مجلات نمایه شده در Scopus، سایت SCImago Journal & Country Rank بهترین منبع است.

راهنمای گام به گام (آموزش تصویری به صورت متنی):

1. ورود به سایت SJR: آدرس وب‌سایت www.scimagojr.com را در مرورگر خود وارد کنید.
2. جستجو با نام مجله یا ISSN: در صفحه اصلی سایت SJR، یک نوار جستجو وجود دارد. شما می‌توانید نام کامل مجله (Journal Title) یا شناسه ISSN آن را در این نوار وارد کرده و جستجو کنید.
3. توضیح اطلاعات نمایش داده شده: پس از جستجو و انتخاب مجله مورد نظر، صفحه‌ای شامل اطلاعات و نمودارهای متنوعی نمایش داده می‌شود:
   • SJR Indicator: مقدار SJR مجله در سال‌های مختلف.
   • SNIP Indicator: مقدار SNIP مجله.
   • H-index: این شاخص میزان بهره‌وری و تاثیرگذاری نویسندگان یا مجلات را نشان می‌دهد. H-index یک مجله بیانگر آن است که H تعداد مقاله از آن مجله، هر کدام حداقل H بار استناد شده‌اند.
   • Rank in Quartiles (Q1, Q2, Q3, Q4): رتبه مجله در دسته‌بندی‌های موضوعی مختلف به صورت کوارتیل‌ها. همانند JCR، Q1 بهترین رتبه را نشان می‌دهد.
   • Charts and Graphs: نمودارهایی که روند تغییرات این شاخص‌ها را در طول زمان به تصویر می‌کشند.

   با بررسی این شاخص‌ها و رتبه‌بندی‌ها در SJR، می‌توانید به درک عمیقی از اعتبار و جایگاه یک مجله در Scopus برسید. در ایران پیپر، ما به پژوهشگران کمک می‌کنیم تا با استفاده از این شاخص‌ها، بهترین مجلات را برای انتشار مقالات خود شناسایی کنند.

4.4. صفحه اصلی مجلات

بسیاری از مجلات معتبر و با کیفیت، ضریب تاثیر خود را به وضوح در صفحه اصلی وب‌سایت خود، معمولاً در بخش “About” (درباره ما)، “Metrics” (معیارها) یا “Journal Information” (اطلاعات مجله) نمایش می‌دهند. این کار برای شفافیت و کمک به نویسندگان در انتخاب مجله انجام می‌شود.

نکات احتیاطی: همواره به یاد داشته باشید که این اطلاعات را با مراجع رسمی (مانند JCR برای Impact Factor و SJR برای شاخص‌های Scopus) تأیید کنید. متأسفانه، برخی از مجلات جعلی یا نامعتبر ممکن است ضریب تاثیر غیرواقعی یا منسوخ شده را برای گمراه کردن نویسندگان نمایش دهند. لذا، هرگز به اطلاعات مندرج در وب‌سایت مجله به تنهایی اکتفا نکنید و همواره با یک منبع رسمی آن را متقاطعاً بررسی نمایید.

چگونه ضریب تاثیر مجلات ملی و داخلی را پیدا کنیم؟

علاوه بر مجلات بین‌المللی ISI و Scopus، مجلات علمی داخلی نیز نقش مهمی در انتشار پژوهش‌ها، به ویژه در حوزه‌هایی با رویکرد بومی و منطقه‌ای، ایفا می‌کنند. برای ارزیابی اعتبار این مجلات، پایگاه‌های ملی و داخلی وجود دارند که معیارهای خاص خود را برای سنجش کیفیت نشریات به کار می‌برند.

5.1. پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) یک سیستم ملی نمایه سازی و ارزیابی است که نقش مهمی در ارزیابی و رتبه‌بندی مجلات علمی کشورهای اسلامی، به ویژه مجلات فارسی‌زبان در ایران دارد. ISC مشابه نقش ISI برای مجلات بین‌المللی عمل می‌کند و شاخص‌هایی مانند “ضریب تاثیر ISC” را برای نشریات تحت پوشش خود محاسبه و منتشر می‌کند.

راهنمای گام به گام (آموزش تصویری به صورت متنی):

1. ورود به پرتال ISC: به وب‌سایت رسمی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) به آدرس www.isc.ac.ir مراجعه کنید.
2. جستجو در لیست نشریات: در صفحه اصلی یا بخش “نشریات” سایت، گزینه “جستجوی نشریات” یا “فهرست نشریات” را بیابید. شما می‌توانید با استفاده از نام مجله، ISSN یا حوزه موضوعی، به جستجوی نشریه مورد نظر خود بپردازید.
3. مشاهده اطلاعات و “ضریب تاثیر ISC”: پس از یافتن مجله، با کلیک بر روی آن، به صفحه اطلاعات نشریه هدایت می‌شوید. در این صفحه، اطلاعاتی نظیر وضعیت نمایه سازی در ISC، رتبه علمی مجله، و در صورت وجود، “ضریب تاثیر ISC” آن نمایش داده می‌شود. این ضریب تاثیر، معیار اصلی برای سنجش اعتبار مجلات داخلی در ایران است و توسط معاونت‌های پژوهشی دانشگاه‌ها برای ارزیابی رزومه پژوهشگران مورد استناد قرار می‌گیرد.

5.2. سایت ImpactFactor.ir (برای اطلاع‌رسانی اولیه و بررسی سریع)

سایت ImpactFactor.ir یک پلتفرم داخلی است که اطلاعاتی را درباره مجلات داخلی و برخی مجلات بین‌المللی ارائه می‌دهد. این سایت می‌تواند برای یک بررسی اولیه و سریع مفید باشد، اما تاکید می‌شود که مرجع نهایی برای تأیید اعتبار مجلات ISI، همچنان JCR است و برای مجلات داخلی، پایگاه ISC.

نحوه استفاده (با تاکید بر وارد کردن ISSN و نمایش خروجی‌های سایت):

1. ورود به سایت و وارد کردن ISSN مجله: به وب‌سایت www.impactfactor.ir مراجعه کنید. در صفحه اصلی، کادری برای وارد کردن “شناسه گزارش اعتبار سنجی و یا شاپای نشریه” (که همان ISSN 8 رقمی مجله است) مشاهده خواهید کرد.
2. وارد کردن ISSN و جستجو: شناسه ISSN مجله مورد نظر را (مثلاً 2162-1985 برای یک مجله فرضی) در کادر وارد کرده و بر روی دکمه “بررسی آنلاین” کلیک کنید.
3. توضیح نتایج: پس از جستجو، سایت نتایجی را نمایش می‌دهد که معمولاً شامل عباراتی مانند:
   • “در فهرست مجلات نمایه شده Master Journal List یافت شد”: این پیام به این معنی است که مجله در لیست اصلی مجلات نمایه شده در Web of Science (ISI) قرار دارد و بنابراین دارای ضریب تاثیر ISI است.
   • همچنین ممکن است وضعیت مجله در پایگاه‌های داخلی و سایر نمایه‌ها را نیز نشان دهد (مثلاً “در فهرست مجلات علمی-پژوهشی وزارت علوم” یا “در فهرست مجلات نامعتبر”).

   نکته مهم: این سایت می‌تواند یک ابزار سریع برای فیلتر کردن مجلات باشد، اما هرگز جایگزین بررسی مستقیم در JCR (برای ISI) و ISC (برای مجلات داخلی) نیست. برای اطمینان 100%، همیشه به مراجع رسمی مراجعه کنید. اگر برای دانلود مقاله یا دانلود کتاب به دنبال منابع معتبر هستید، بررسی ضریب تاثیر و شاخص‌های مشابه به شما کمک می‌کند تا به مقالات و کتب با کیفیت‌تری دسترسی پیدا کنید. ایران پیپر نیز می‌تواند به شما در دسترسی به منابع علمی معتبر و ارائه گزارش‌های دقیق اعتبارسنجی کمک کند. ما همچنین راهنمایی‌هایی برای یافتن بهترین سایت دانلود کتاب و بهترین سایت دانلود مقاله ارائه می‌دهیم تا پژوهشگران بتوانند با اطمینان خاطر به محتوای مورد نیاز خود دسترسی یابند.

نکات مهم، هشدارهای کلیدی و معیارهای تکمیلی در انتخاب مجله

انتخاب یک مجله مناسب برای انتشار مقاله، فراتر از صرفاً بررسی ضریب تاثیر است. لازم است به نکات و هشدارهای مهمی توجه کنید تا از صحت و اعتبار فرآیند انتشار اطمینان حاصل کرده و از هرگونه آسیب احتمالی به اعتبار علمی خود جلوگیری کنید.

تاریخ به‌روزرسانی IF

ضریب تاثیر مجلات ISI به صورت سالانه و معمولاً در اواخر فصل بهار یا اوایل تابستان (مثلاً ماه‌های ژوئن یا جولای میلادی) توسط Clarivate Analytics به‌روزرسانی و در پایگاه JCR منتشر می‌شود. این بدان معناست که ضریب تاثیر مربوط به سال گذشته (مثلاً IF سال 2023) در اواسط سال 2024 منتشر خواهد شد. همواره از جدیدترین ضریب تاثیر موجود استفاده کنید و به اطلاعات قدیمی‌تر یا غیررسمی اعتماد نکنید.

اهمیت ISSN

ISSN (International Standard Serial Number) یک کد هشت رقمی منحصربه‌فرد است که به هر نشریه ادواری (مانند مجلات علمی) اختصاص داده می‌شود. این شناسه، هویت بین‌المللی مجله است و نقش حیاتی در جستجو و شناسایی دقیق مجلات در پایگاه‌های اطلاعاتی دارد. همواره برای جستجوی مجلات در JCR، WoS، SJR یا ImpactFactor.ir، از ISSN مجله استفاده کنید تا از اشتباه گرفتن با مجلات مشابه یا جعلی جلوگیری شود. بسیاری از مجلات ممکن است نام‌های مشابهی داشته باشند، اما ISSN هر یک کاملاً متفاوت است.

تفاوت IF با سایر شاخص‌ها

اگرچه Impact Factor یک شاخص مهم است، اما نباید تنها معیار شما برای ارزیابی یک مجله باشد. IF دارای محدودیت‌هایی است و صرفاً یک دیدگاه کمی را ارائه می‌دهد. شاخص‌های مکمل دیگری نیز وجود دارند که به شما کمک می‌کنند تا تصویر جامع‌تری از اعتبار یک مجله یا یک پژوهشگر به دست آورید:

• H-index (برای نویسندگان و مجلات): شاخص H-index برای یک نویسنده به این معنی است که او H تعداد مقاله دارد که هر یک حداقل H بار استناد شده‌اند. این شاخص می‌تواند برای مجلات نیز محاسبه شود و نشان‌دهنده تاثیرگذاری کلی و پایداری استنادها به مقالات آن مجله است.
• CiteScore (برای Scopus): CiteScore شاخصی مشابه IF است، اما توسط Scopus (Elsevier) ارائه می‌شود. این شاخص میانگین استنادهای دریافتی توسط مقالات منتشر شده در یک مجله را طی سه سال گذشته (به جای دو سال در IF) محاسبه می‌کند.
• SJR و SNIP: که پیش‌تر به تفصیل توضیح داده شد، شاخص‌های مهمی برای مجلات نمایه شده در Scopus هستند و با در نظر گرفتن کیفیت استنادها و تفاوت‌های رشته‌ای، دیدگاه‌های تکمیلی ارائه می‌دهند.

یک رویکرد جامع، بررسی ترکیبی این شاخص‌ها به همراه ارزیابی کیفی محتوای مجله، هیئت تحریریه و فرآیند داوری است.

لیست مجلات نامعتبر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران به صورت دوره‌ای لیستی از مجلات علمی نامعتبر یا جعلی را منتشر می‌کند. این لیست برای دانشجویان و پژوهشگران ایرانی اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا چاپ مقاله در این مجلات نه تنها هیچ امتیازی در فرآیندهای ارزشیابی علمی (مانند دفاع از پایان‌نامه یا ارتقای اساتید) ندارد، بلکه می‌تواند به اعتبار پژوهشگر نیز آسیب برساند. همواره پیش از سابمیت مقاله، لیست‌های منتشر شده توسط وزارت علوم را بررسی کنید.

مراقب مجلات جعلی (Predatory Journals) باشید

مجلات جعلی یا “غارتگر” نشریاتی هستند که با هدف کسب درآمد از نویسندگان و بدون ارائه خدمات استاندارد نشر (مانند داوری علمی معتبر، ویراستاری حرفه‌ای، و نمایه سازی مناسب) فعالیت می‌کنند. این مجلات از نیاز پژوهشگران برای چاپ سریع مقاله سوءاستفاده می‌کنند. ویژگی‌های رایج مجلات جعلی عبارتند از:

• درخواست سریع وجه برای انتشار بدون شفافیت در فرآیندها.
• وعده چاپ سریع و تضمینی مقاله بدون داوری یا با داوری صوری.
• ادعاهای اغراق‌آمیز در مورد ضریب تاثیر یا نمایه سازی در پایگاه‌های معتبر.
• عدم شفافیت در مورد هیئت تحریریه یا ناشر.
• داشتن وب‌سایتی با کیفیت پایین، خطاهای املایی و دستوری.

همواره هوشیار باشید و در صورت مشاهده هر یک از این علائم، از ارسال مقاله به آن مجله خودداری کنید. بررسی اعتبار ناشر، اعضای هیئت تحریریه و فرآیند داوری از طریق وب‌سایت‌های رسمی، می‌تواند شما را از این خطر حفظ کند. ایران پیپر خدمات مشاوره‌ای برای تشخیص مجلات جعلی و انتخاب نشریات معتبر ارائه می‌دهد.

Impact Factor برای مجلات است نه مقالات

یک سوءتفاهم رایج این است که تصور شود مقالات به تنهایی دارای “ضریب تاثیر” هستند. این تصور اشتباه است. ضریب تاثیر یک ویژگی برای مجله است، نه برای یک مقاله خاص. هر مقاله منتشر شده در یک مجله، از ضریب تاثیر آن مجله بهره‌مند می‌شود، اما خود مقاله به تنهایی Impact Factor ندارد. کیفیت و استناد به یک مقاله خاص، ممکن است بسیار بالاتر یا پایین‌تر از میانگین ضریب تاثیر مجله‌ای باشد که در آن منتشر شده است.

معیار	توضیح	مرجع اصلی	محدوده (مثال)
Impact Factor (IF)	میانگین استنادات به مقالات یک مجله در 2 سال گذشته.	JCR (Clarivate Analytics)	0.1 تا بالای 50
SJR (SCImago Journal Rank)	شاخص استنادی وزنی بر اساس اعتبار منبع استنادکننده.	SCImago (Scopus)	0.1 تا بالای 20
SNIP (Source Normalized Impact per Paper)	شاخص استنادی نرمال‌شده بر اساس رشته موضوعی.	Scopus	0.1 تا بالای 10
CiteScore	میانگین استنادات به مقالات یک مجله در 3 سال گذشته (مشابه IF).	Scopus	0.1 تا بالای 100
H-index	تعداد مقالاتی که هر کدام حداقل به همان تعداد استناد شده‌اند.	WoS, Scopus, Google Scholar	متغیر بر اساس نویسنده/مجله

در انتخاب مجله، هوشمندی پژوهشگر نه تنها در یافتن ضریب تاثیر، بلکه در ارزیابی جامع معیارهای کیفی، اجتناب از مجلات جعلی، و توجه به اهداف و مخاطبان واقعی پژوهش نهفته است.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری: انتخاب آگاهانه برای یک پژوهش درخشان

در مسیر پر پیچ و خم پژوهش علمی، انتخاب مجله مناسب برای انتشار یافته‌ها، تصمیمی سرنوشت‌ساز است که می‌تواند تاثیر عمیقی بر دیده شدن، اعتبار و سرنوشت مقاله شما داشته باشد. ضریب تاثیر (Impact Factor) مجلات ISI به عنوان یک معیار کمی مهم، همواره در کانون توجه بوده و ابزاری ارزشمند برای ارزیابی اولیه اعتبار یک نشریه به شمار می‌رود.

در این مقاله جامع، ما تلاش کردیم تا تمامی ابعاد مربوط به یافتن و تفسیر ضریب تاثیر مجلات ISI را پوشش دهیم. از تعریف بنیادین IF و نحوه محاسبه آن گرفته تا معرفی منابع رسمی بین‌المللی مانند Journal Citation Reports (JCR) و Web of Science (WoS)، و همچنین پایگاه‌های ملی نظیر ISC برای مجلات داخلی، تمامی راهکارهای معتبر را گام به گام تشریح کردیم. همچنین، شاخص‌های مکمل در پایگاه Scopus مانند SJR و SNIP را معرفی کردیم که دیدگاه‌های وسیع‌تری برای ارزیابی ارائه می‌دهند. تاکید شد که سایت‌هایی مانند ImpactFactor.ir می‌توانند برای بررسی اولیه مفید باشند، اما اعتبار نهایی همواره باید از مراجع اصلی استعلام شود.

نکات کلیدی و هشدارهای مهمی نیز مورد بحث قرار گرفتند، از جمله اهمیت بررسی لیست مجلات نامعتبر وزارت علوم، هوشیاری در برابر مجلات جعلی و غارتگر، و درک این نکته که Impact Factor صرفاً برای مجلات است نه مقالات. یک پژوهشگر آگاه، تنها به ضریب تاثیر اکتفا نمی‌کند، بلکه به عوامل دیگری مانند تناسب موضوعی مجله با مقاله، کیفیت هیئت تحریریه، فرآیند داوری، و مخاطبان مجله نیز توجه می‌کند. انتخاب هوشمندانه، نتیجه یک رویکرد جامع و تحلیل‌گرایانه است.

تیم ایران پیپر متعهد است که همواره در کنار پژوهشگران و دانشجویان عزیز باشد و با ارائه خدمات مشاوره تخصصی در زمینه انتخاب مجله، بررسی اعتبار نشریات، و همچنین کمک به دانلود مقاله و دانلود کتاب از معتبرترین منابع، مسیر شما را هموار سازد. ما به شما کمک می‌کنیم تا با دسترسی به بهترین سایت دانلود کتاب و بهترین سایت دانلود مقاله، منابع پژوهشی خود را غنی سازید و با انتخابی آگاهانه، آینده‌ای درخشان برای پژوهش‌های خود رقم بزنید.

سوالات متداول (FAQs)

آیا ضریب تاثیر برای همه مجلات علمی محاسبه می‌شود؟

خیر، ضریب تاثیر (Impact Factor) تنها برای مجلات نمایه شده در پایگاه Web of Science و توسط Clarivate Analytics محاسبه و در JCR منتشر می‌شود.

چگونه می‌توان از جعلی نبودن ضریب تاثیر اعلامی یک مجله اطمینان حاصل کرد؟

برای اطمینان از صحت ضریب تاثیر، همواره باید به پایگاه رسمی Journal Citation Reports (JCR) مراجعه کرده و اطلاعات آن را با داده‌های وب‌سایت مجله مقایسه و تأیید کنید.

اگر یک مجله Impact Factor نداشته باشد، آیا به معنای بی‌اعتبار بودن آن است؟

خیر، عدم وجود Impact Factor لزوماً به معنای بی‌اعتبار بودن مجله نیست؛ بسیاری از مجلات معتبر در پایگاه Scopus یا پایگاه‌های منطقه‌ای نمایه شده‌اند که شاخص‌های دیگری مانند SJR یا CiteScore دارند و ممکن است هنوز در Web of Science نمایه نشده باشند.

چند وقت یکبار ضریب تاثیر مجلات ISI به‌روزرسانی می‌شود؟

ضریب تاثیر مجلات ISI به صورت سالانه و معمولاً در اواخر بهار یا اوایل تابستان میلادی (ژوئن یا جولای) توسط Clarivate Analytics به‌روزرسانی و در JCR منتشر می‌شود.

به غیر از Impact Factor، چه شاخص‌های دیگری برای ارزیابی اعتبار مجلات ISI/Scopus وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد؟

علاوه بر Impact Factor، شاخص‌هایی مانند SJR (SCImago Journal Rank)، SNIP (Source Normalized Impact per Paper)، CiteScore و H-index از جمله معیارهای مهم برای ارزیابی اعتبار مجلات و مقالات در پایگاه‌های Scopus و Web of Science هستند.