تبلور دیپلماسی انرژی در دولت آیت الله رییسی
دور زدن تحریم ها، توسعه روابط دیپلماسی دستاورد مهم دولت سیزدهم در حوزه صنعت نفت بود؛ دستاوردی که علی رغم تحریم ها و فشارهای خارجی محقق و موجب افزایش و رکوردشکنی در بخش صادرات شد.
به گزارش فیلوپ، امضای قرارداد سه جانبه سوآپ گاز بین ترکمنستان، ایران و آذربایجان، فروش نفت در حیاط خلوت آمریکا و صادرات حجم قابل توجهی از میعانات گازی و نفت خام سنگین ایران به ونزویلا، توسعه همکاری با کشورهای آمریکای لاتین با امضای قراردادها و تفاهم نامه های متعدد، صادرات خدمات فنی و مهندسی به عمان، تقویت روابط دوستانه ایران و روسیه در حوزه صنعت نفت با امضای تفاهم نامه 40 میلیارد دلاری شرکت ملی نفت ایران و گازپروم، افزایش حدود 20 درصدی صادرات گاز به کشورهای همسایه از جمله موارد مورد توجه موضوع دیپلماسی انرژی است.
همکاری سازنده به جای رقابت بازدارنده جزو نخستین شعارهای وزارت نفت دولت سیزدهم بود؛ تعاملی که با کشورهای همسایه آغاز شد و به منتهی الیه شرق و غرب نیز رسید. دولت سیزدهم در چند جبهه در حوزه فعال سازی دیپلماسی در دولت سیزدهم پیش رفت.
بر این اساس در گام اول احیای مشتریان سنتی نفت ایران و تقویت مناسبات گازی با کشورهای همسایه به منظور توسعه تبادلات نفت و گاز آغاز و پس از آن در حوزه جذب سرمایه برای توسعه بیشتر صنعت نفت و گاز و بعد صدور خدمات فنی و مهندسی و ایجاد ظرفیت پالایشی در مرزهای دور گام های مناسبی برداشته شد.
روسیه، ونزویلا و عراق سه کشوری هستند که بیشترین مذاکرات با آنها انجام شده، شماری از ملاقات ها و مذاکرات این دولت به دلیل مسایل تحریمی رسانه ای نشده است اما آمار و ارقام نهایی در این حوزه گویای فعالیت دولت مردمی در بخش توسعه دیپلماسی انرژی بوده است.
تحول در روابط نفتی ایران و روسیه
اردیبهشت ماه سال گذشته وزیر نفت به همراه رییس جمهوری کشورمان عازم کشور سوریه شد و در آنجا سند راهبردی و بلندمدت همکاری میان دو کشور را امضا کرد. نخستین نشست مشترک روسیه و ایران با حضور الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه، جواد اوجی، وزیر نفت 26 اردیبهشت ماه 1402 در تهران برگزار شد. در این نشست پیگیری محورهای همکاری دو کشور در زمینه انرژی و بررسی تفاهم های پیشین، حل و رفع موانع موجود برای اجرایی شدن تفاهم ها مورد تاکید دو طرف قرار گرفت.
16 آذرماه 1402 با هدف شتاب بخشی به توسعه روابط انرژی با روسیه اوجی به همراه رییسی راهی مسکو شد تا چهارمین سفر وزیر نفت به روسیه رقم بخورد. در این سفر یک روزه رایزنی درباره مسایل دو جانبه از جمله همکاری های اقتصادی و گفت وگو درباره مسایل منطقه ای و بین المللی اصلی ترین دستور کار رییس جمهوری بود.
اما نهم اسفندماه 1402 هفدهمین نشست کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و روسیه در تهران برگزار شد. وزیر نفت و همکارانش در این نشست مذاکرات خوبی با شرکت های توانمند روسیه انجام دادند و چهار سند همکاری دوجانبه با روس ها در زمینه نفت و گاز امضا شد.
همچنین دهم اسفندماه 1402 وزیر نفت بلافاصله پس از اتمام نشست کمیسیون مشترک اقتصادی با روسیه برای همراهی رییس جمهوری در نشست سران جی یی سی اف عازم الجزیره شد. ایران به عنوان رییس نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی یی سی اف) در سال 2024 میزبان بیست وششمین اجلاس سالانه وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو در تهران خواهد بود. این تصمیم یکی از نتایج نشست فوق العاده وزارتی هفتمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز در الجزایر به شمار می آید.
وزیر نفت ایران در حاشیه این نشست با نیکلای شولگینوف، وزیر انرژی روسیه دیدار و گفت وگو کرد و در این نشست با حضور نمایندگان شرکت های روس از جمله زاروبژنفت و گازپروم هم حضور داشتند. ایجاد قطب گازی در قالب پیمان شانگهای در منطقه اوراسیا، همچنین توسعه میدان های نفت و گاز، روند پیگیری و اجرای قراردادهای موجود و رفع چالش های آنها از مسایلی بود که در این نشست بحث و بررسی شد. افزون بر این در این نشست مذاکرات مطلوبی درباره امضای قراردادهای تازه به منظور توسعه میدان های نفت و گاز با شرکت های روس انجام و توافق هایی محقق شد.
ملاقات با دبیرکل اوپک
هیثم الغیص، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) هم پنجم خردادماه 1402 به منظور ملاقات و گفت وگو با رییس جمهوری و وزیر نفت وارد تهران شد و وضع بازار نفت، چشم انداز عرضه و تقاضا و تبادل نظر درباره نشست پیش روی اعضای اوپک و نشست وزارتی ایتلاف اوپک پلاس را با وزیر نفت کشورمان بررسی و در این زمینه تبادل نظر کرد.
امضای نخستین موافقت نامه همکاری با همسایگان در میدان های مشترک
همچنین در دیداری که دولت سیزدهم با عمان داشت، موافقت نامه مطالعه و همکاری میدان مشترک هنگام امضا شد. موافقت نامه مطالعه و همکاری درباره میدان مشترک هنگام (با نام عمانی بخاء غربی) در جریان سفر «هیثم بن طارق آل سعید»، سلطان عمان به جمهوری اسلامی ایران هفتم خردادماه امضا شد.
مذاکرات فشرده برای واردات گاز از ترکمنستان
پس از آنکه دولت سیزدهم اصل بدهی ایران به کشور ترکمنستان بابت واردات گاز را که مربوط به دولت گذشته بود، پرداخت کرد، در خرداد ماه سال قبل باتیر آمانوف، رییس کنسرسیوم دولتی ترکمن گاز در محل ساختمان مرکزی وزارت نفت مذاکرات فشرده برای امضای قراردادی به منظور واردات روزانه 10 میلیون مترمکعب گاز را آغاز کرد.
نخستین قرارداد یی پی سی شرکت های ایرانی در آمریکای لاتین
همچنین به منظور تقویت همکاری های انرژی برای بار دوم و در هشتمین دیدار خود به همراه سیدابراهیم رییسی، رییس جمهوری به ونزویلا رفت؛ تفاهم نامه تعمیرات اساسی و راه اندازی پالایشگاه های ازکارافتاده ونزویلا، قرارداد تعمیرات اساسی یکی از مجتمع های پتروشیمی (تولید آمونیاک) ونزویلا، نخستین قرارداد یی پی سی شرکت های ایرانی در خارج از کشور در ونزویلا برای نوسازی و روزآمد کردن ایستگاه ها و تاسیسات تقویت فشار و انتقال گاز و قرارداد ارتقا و بهسازی پایانه صادراتی «خوزه» ونزویلا در این سفر امضا شد.
دیدار با عربستان و مصر برای توسعه روابط
از سوی دیگر، در حاشیه هشتمین سمینار بین المللی اوپک با عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان در وین دیدار و مذاکرات فشرده ای برقرار شد. شرایط کنونی بازارهای جهانی نفت خام، آینده بازار نفت، تصمیم های کنونی و مورد نیاز برای آینده و چشم انداز قیمت نفت خام از جمله موارد بحث و تبادل نظر بود.
همچنین مقامات دولت سیزدهم با سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی دیدار کردند. دو طرف در این دیدار بر گسترش همکاری های نفتی بین دو کشور تاکید کردند؛ تجارت نفت خام، گاز طبیعی، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمی از محورهای مذاکره بین دو طرف بود.
علاوه بر این وزیر نفت و منابع معدنی مصر در حاشیه این سمینار دیدار و گفت وگو کردند. همکاری های دوجانبه و مبادلات در حوزه تجارت انرژی، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمی از محورها مذاکرات دو طرف در حاشیه این رویداد بین المللی در وین بود.
امضای سند همکاری های با بلاروس
الکساندر راگوژنیک، وزیر صنایع جمهوری بلاروس که 18 مهرماه 1402 برای حضور در شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک ایران با بلاروس به تهران سفر کرده بود در ساختمان مرکزی وزارت نفت با جواد اوجی، وزیر نفت دیدار و گفت وگو کرد. دو طرف در این دیدار بر توسعه همکاری های دو کشور در بخش انرژی تاکید کردند.
این دولت با مدیرعامل شرکت دولتی «بل نفت خیم» بلاروس نیز دیدار داشت که ماحصل آن امضای تفاهم نامه همکاری درباره صادرات خدمات فنی و مهندسی تجهیزات نفت، محصولات پتروشیمی مورد نیاز بلاروس، ایجاد همکاری ها در زمینه های مربوط به فناوری و تهاتر بود.
تقویت روابط دوجانبه تهران – بغداد در حوزه انرژی و توافق آموزشی با عراق
تقویت روابط دوجانبه تهران – بغداد در حوزه انرژی در این دولت مورد تاکید قرار گرفت. همچنین ششم دی ماه 1402 اوجی در دیدار با حیان عبدالغنی، وزیر نفت عراق با تاکید بر اینکه اجرای پروژه های مشترک در حوزه انرژی به نفع ملت های ایران و عراق است، گفت: دو کشور می توانند پروژه های مشترک زیادی در این زمینه با یکدیگر داشته باشند تا منافع دو کشور به خوبی تامین شود. در حاشیه این دیدار تفاهم نامه همکاری وزارتخانه های نفت ایران و عراق در حوزه آموزش امضا شد.
تاکید بر توسعه همکاری با ترکمنستان و امضای سند همکاری تهران و آنکارا در حوزه انرژی
27 دی ماه 1402 وزیر نفت در سفری دو روزه به عشق آباد با رییس جمهوری ترکمنستان و مقام های عالی رتبه این کشور به منظور افزایش همکاری ها در زمینه تجارت گاز و صادرات فرآورده های نفتی و خدمات فنی مهندسی دیدار و گفت وگو کرد.
اواخر دی ماه سال 1402 وزیر نفت به منظور دیدار و گفت وگو با وزیر انرژی ترکیه و برخی مذاکرات نفتی به ترکیه سفر کرد. جواد اوجی به منظور مذاکره بر سر محورهای همکاری های تهران و آنکارا در حوزه انرژی به ویژه تمدید قرارداد صادرات گاز ایران به ترکیه، آغاز مذاکرات برای افزایش صادرات گاز، صادرات محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی ایران به این کشور همسایه، سرمایه گذاری شرکت های ترکیه ای در صنعت نفت ایران و صدور خدمات فنی و مهندسی ایران راهی آنکارا شد و با آلپ ارسلان بیرقدار، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه دیدار و گفت وگو کرد. در این سفر اوجی و آلپ ارسلان بیرقدار در حضور روسای جمهوری دو کشور یک سند همکاری در حوزه انرژی امضا کردند.
احیای همکاری های گازی با ترکمنستان در دولت سیزدهم پس از 5 سال توقف
در این دولت پس از 5 سال توقف قرارداد سوآپ گازی سه جانبه بین ترکمنستان، ایران و آذربایجان امضا شد و طبق آن قرار شد سالانه 1.5 تا 2 میلیارد مترمکعب گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از خاک جمهوری اسلامی ایران انتقال یابد. بر اساس این توافق که در حاشیه نشست سران سازمان همکاری های اقتصادی (اکو) در ترکمنستان توسط وزیران نفت ایران و جمهوری آذربایجان امضا شد، ترکمنستان روزانه 5 تا 6 میلیون مترمکعب گاز به جمهوری آذربایجان می فروشد.
این گاز از مسیر ایران به جمهوری آذربایجان ترانزیت (سوآپ) خواهد شد و ایران گاز مصرفی مور دنیاز خود در پنج استان کشور را به عنوان حق انتقال این گاز برداشت خواهد کرد. این قرارداد از یکم دی ماه امسال بدون سقف زمانی اجرا می شود.
حضور در هفتمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز
سید ابراهیم رییسی با حضور در هفتمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی یی سی اف) و نشست فوق العاده وزارتی کشورهای عضو این سازمان با حضور رییس جمهوری و وزیر نفت کشورمان در الجزیره پیشنهاداتی را مطرح کرد که طبق آن جمهوری اسلامی ایران آمادگی تبدیل شدن به قطب انرژی منطقه و مسیری امن برای توزیع و ترانزیت گاز بین تولیدکنندگان و بازارهای مصرف را دارد. همچنین ظرفیت های ایجاد شده در صنعت گاز ایران زمینه مناسبی برای کشورهای عضو مجمع در حوزه بالادستی و پایین دستی گاز طبیعی و تجارت آن ایجاد کرده است که از این فرصت استفاده و از سرمایه گذاران خارجی و کشورهای عضو مجمع برای حضور در پروژه های بخش انرژی ایران از جمله پروژه های بخش گاز طبیعی دعوت شد.
همچنین در این نشست پیشنهاد شد دبیرخانه مجمع، سازوکاری برای تبادل دانش فنی و تجربه های کشورهای عضو در صنعت گاز را به کار گیرد تا شاهد برخورداری همه اعضا از ظرفیت های یکدیگر باشیم.
پایان خبر فیلوپ
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "تبلور دیپلماسی انرژی در دولت آیت الله رییسی" هستید؟ با کلیک بر روی اقتصادی، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "تبلور دیپلماسی انرژی در دولت آیت الله رییسی"، کلیک کنید.